ภาวะปอดอักเสบจากโรคไข้หวัดใหญ่ (Influenza-associated Pneumonia) เป็นภาวะแทรกซ้อนที่อันตรายจากการติดเชื้อไวรัสไข้หวัดใหญ่ ซึ่งเกิดขึ้นเมื่อไวรัสแพร่กระจายลึกลงไปในปอด ทำให้เกิดการอักเสบของเนื้อเยื่อปอด ส่งผลให้ระบบหายใจทำงานได้ไม่เต็มประสิทธิภาพ

อาการของภาวะปอดอักเสบจากไข้หวัดใหญ่ที่ควรระวัง

การสังเกตอาการตั้งแต่เนิ่น ๆ สามารถช่วยลดความเสี่ยงในการเกิดภาวะแทรกซ้อนรุนแรงได้ อาการที่พบได้บ่อย ได้แก่

• ไข้สูง หนาวสั่น

• ไอแห้งหรือไอมีเสมหะ

• หายใจเหนื่อย หอบ หายใจลำบาก

• เจ็บหน้าอกขณะหายใจหรือไอ

• เหนื่อยง่าย อ่อนเพลียมาก

• ในเด็กเล็ก: ซึม ไม่ดูดนม หรือร้องกวนผิดปกติ

• ในผู้สูงอายุ: อาจมีอาการสับสนหรือหมดสติได้

หากมีอาการหายใจลำบาก ปากเขียว หรือหมดสติ ควรรีบไปพบแพทย์ทันที

สาเหตุของภาวะปอดอักเสบจากไข้หวัดใหญ่

ภาวะนี้เกิดจากไวรัสไข้หวัดใหญ่ (Influenza virus) ที่ลุกลามลงไปยังปอด ทำให้เนื้อปอดอักเสบ ซึ่งอาจเกิดได้ 2 รูปแบบ

1. ปอดอักเสบจากไวรัสโดยตรง (Primary Viral Pneumonia) – ไวรัสทำลายเซลล์เยื่อบุทางเดินหายใจและเนื้อปอดโดยตรง

2. ปอดอักเสบจากการติดเชื้อแบคทีเรียซ้ำซ้อน (Secondary Bacterial Pneumonia) – ไวรัสทำให้ภูมิคุ้มกันลดลง เพิ่มโอกาสในการติดเชื้อแบคทีเรีย เช่น Streptococcus pneumoniae, Staphylococcus aureus, หรือ Haemophilus influenzae

การวินิจฉัยภาวะปอดอักเสบจากไข้หวัดใหญ่

แพทย์จะทำการวินิจฉัยด้วยวิธีการต่าง ๆ เช่น

• ซักประวัติและตรวจร่างกาย: ฟังเสียงปอดเพื่อตรวจหาความผิดปกติ

• X-ray ปอด: เพื่อตรวจหาการอักเสบในเนื้อปอด

• ตรวจหาเชื้อไวรัสไข้หวัดใหญ่: ด้วย Rapid Influenza Diagnostic Test (RIDT) หรือ RT-PCR

• ตรวจเลือด: เพื่อตรวจการติดเชื้อแบคทีเรียซ้ำซ้อน

การรักษาภาวะปอดอักเสบจากไข้หวัดใหญ่

1. การใช้ยาต้านไวรัส (Antiviral drugs): เช่น Oseltamivir หรือ Zanamivir ซึ่งจะได้ผลดีที่สุดหากเริ่มใช้ภายใน 48 ชั่วโมงแรกหลังเริ่มมีอาการ

2. การใช้ยาปฏิชีวนะ (Antibiotics): สำหรับกรณีที่มีการติดเชื้อแบคทีเรียซ้ำซ้อน

3. การรักษาประคับประคอง: เช่น การให้ออกซิเจน ยาลดไข้ การให้น้ำเกลือในรายที่ขาดน้ำ

4. การดูแลในห้อง ICU: สำหรับผู้ป่วยที่มีอาการรุนแรง อาจต้องใช้เครื่องช่วยหายใจ

วิธีป้องกันภาวะปอดอักเสบจากไข้หวัดใหญ่

การป้องกันโรคไข้หวัดใหญ่เป็นวิธีที่ดีที่สุดในการลดความเสี่ยงของการเกิดภาวะแทรกซ้อน

• ฉีดวัคซีนป้องกันไข้หวัดใหญ่เป็นประจำทุกปี

• ล้างมือบ่อย ๆ ด้วยสบู่หรือแอลกอฮอล์เจล

• สวมหน้ากากอนามัย โดยเฉพาะในพื้นที่แออัด

• ปิดปากและจมูกเวลาไอหรือจาม

• หลีกเลี่ยงการใกล้ชิดกับผู้ป่วยที่มีอาการทางเดินหายใจ

กลุ่มเสี่ยงที่มีโอกาสเกิดอาการรุนแรง

• เด็กเล็กอายุต่ำกว่า 5 ปี

• ผู้สูงอายุอายุ 65 ปีขึ้นไป

• หญิงตั้งครรภ์

• ผู้ที่มีโรคประจำตัว เช่น โรคหัวใจ โรคปอดเรื้อรัง เบาหวาน

• ผู้ที่มีภูมิคุ้มกันบกพร่อง เช่น ผู้ป่วยมะเร็ง หรือผู้ที่ได้รับยากดภูมิ

เมื่อใดควรไปพบแพทย์ทันที?

• หายใจลำบาก หรือหายใจเร็วผิดปกติ

• เจ็บหน้าอกขณะหายใจ

• ปากเขียว มือเท้าเย็น

• ซึมหรือหมดสติ

• ในเด็ก: ไม่ยอมดูดนมหรือน้ำเลย

ภาวะปอดอักเสบจากโรคไข้หวัดใหญ่เป็นภาวะแทรกซ้อนที่อันตราย หากได้รับการรักษาอย่างรวดเร็วจะช่วยลดอัตราการเสียชีวิตได้ การฉีดวัคซีนป้องกันไข้หวัดใหญ่ทุกปีและการรักษาสุขอนามัยส่วนบุคคลเป็นกุญแจสำคัญในการป้องกันโรคนี้