ปวดท้องน้อยด้านขวา สงสัยว่าจะเป็นไส้ติ่งอักเสบ (Appendicitis) อวัยวะเล็กๆ ในระบบทางเดินอาหาร ที่หากมีสิ่งแปลกปลอมหลุดรอดเข้าไป หรือมีอุจจาระแข็งตัวจนส่งผลให้เกิดแรงดันภายในไส้ติ่งและอักเสบขึ้นได้ จนทำให้ปวดท้องอย่างรุนแรงบริเวณรอบสะดือลงมาถึงท้องด้านล่างขวา ซึ่งวิธีรักษาในปัจจุบันสามารถทำได้ด้วยการผ่าตัด…

การผ่าตัดไส้ติ่ง คืออะไร ?

การผ่าตัดไส้ติ่ง คือวิธีรักษาอาการไส้ติ่งอักเสบ หรือเป็นการผ่าตัดเพื่อนำไส้ติ่งที่มีการอักเสบออกไปนั่นเอง ทันทีที่มีอาการปวดท้องน้อยบริเวณฝั่งขวา หรือมีอาการปวดใกล้เคียงกับที่ได้กล่าวไว้ในข้างต้น ควรให้แพทย์ตรวจวินิจฉัยในทันที เพราะไส้ติ่งอักเสบไม่สามารถหายเองได้ จำเป็นต้องผ่าตัดไส้ติ่งออกเท่านั้น
ซึ่งการผ่าตัดไส้ติ่งจะมีอยู่ด้วยกัน 2 แบบ คือ

• การผ่าตัดแบบเปิด (Open Appendectomy) ซึ่งเป็นการผ่าตัดเปิดแผลขนาดประมาณ 3-10 ซม. บริเวณช่องท้องตรงตำแหน่งของไส้ติ่งโดยตรง 
• การผ่าตัดแบบส่องกล้อง (Laparoscopic Surgery) หรือ MIS เป็นวิธีรักษาไส้ติ่งที่เจ็บตัวน้อย เนื่องจากใช้เทคนิคส่องกล้องผ่าตัด แต่การผ่าตัดไส้ติ่งจะขึ้นอยู่กับความรุนแรง โดยแพทย์จะเป็นผู้วินิจฉัยร่วมกับความเสี่ยงของผู้ป่วยแต่ละคนร่วมด้วย 

การปฏิบัติตัวหลังผ่าตัดไส้ติ่ง

1. หมั่นลุกจากเตียงหลังผ่าตัด 24 ชั่วโมงแรก เพื่อให้ลำไส้มีการเคลื่อนไหวเร็วขึ้น
2. งดอาหารและน้ำหลังผ่าตัดวันแรก จนกว่าจะมีการเคลื่อนไหวของลำไส้ ถ้าไม่มีอาการท้องอืด แพทย์จึงจะเริ่มให้รับประทานอาหารเหลว อาหารอ่อนและอาหารธรรมดาตามลำดับ
3. พยายามหายใจเข้า-ออก ลึกๆ
4. เวลาไอ ให้ใช้มือประคองแผล ป้องกันแผลแยกและลดความเจ็บปวดแผลได้
5. รักษาความสะอาดโดยการเช็ดตัว ห้ามให้แผลเปียก หากแผลเปียกน้ำควรเปลี่ยนผ้าปิดแผลทันที
6. การรับประทานยาตามแผนการรักษาของแพทย์
7. การรับประทานอาหารที่มีประโยชน์ ป้องกันไม่ให้มีอาการท้องผูก
8. พักผ่อนให้เพียงพอ
9. มาตรวจตามแพทย์นัดสม่ำเสมอ

ข้อห้ามหลังผ่าตัดไส้ติ่ง ห้ามเกาแผลหรือกระทบกระเทือนแผล เพราะอาจทำให้เกิดการอักเสบ บวม แดง ได้ และอาจทำให้เกิดอาการข้างเคียงอื่นๆ หลังผ่าตัดไส้ติ่งตามมาได้   

เช็กอาการต้องสงสัย แบบไหนควรต้องพบแพทย์ก่อนถึงเวลานัด!

ในเรื่องของการผ่าตัดไส้ติ่งต้องพักฟื้นกี่วัน จะขึ้นอยู่กับสุขภาพและความแข็งแรงพื้นฐานของผู้ป่วย ร่วมกับการดูแลแผลร่วมด้วย โดยปกติหลังผ่าตัด ผู้ป่วยจะปวดแผลน้อยลงภายใน 2-3 วัน แต่หากมีการติดเชื้อเกิดขึ้น หรือแผลไม่ปกติ ควรรีบไปพบแพทย์ทันที เช่น 

• หลังผ่าตัด 2-3 วัน แต่กลับปวดแผลมากขึ้น
• แผลมีหนองหรือน้ำเหลืองซึม
• ขอบแผลผ่าตัดบวมแดงและกดเจ็บ
• มีไข้ เบื่ออาหาร
• ถ่ายเหลวผิดปกติ
• ปวดท้องผิดปกติ

อย่างที่หลายคนทราบกันดีว่าไส้ติ่งอักเสบไม่ได้เกิดขึ้นกับทุกคน และหนึ่งในวิธีป้องกันหรือลดเสี่ยงการเกิดไส้ติ่งอักเสบได้ คือการเลือกรับประทานอาหารที่มีเส้นใยสูงทั้งจากผักและผลไม้ และดื่มน้ำให้เพียงพอต่อความต้องการของร่างกายในแต่ละวัน ควบคู่กับการตรวจสุขภาพประจำปีเป็นประจำร่วมด้วย

ขอขอบคุณบทความจาก
แพทย์หญิงธัญลักษณ์ ศรีบูระเดช
สาขา: ศัลยศาสตร์