Radial Shockwave หรือ Radial Extracorporeal Shockwave Therapy (rESWT) เป็นหนึ่งในเทคโนโลยีทางเวชศาสตร์ฟื้นฟูที่ได้รับความนิยมอย่างมากในปัจจุบัน ใช้คลื่นกระแทก (Shockwave) พลังงานต่ำถึงปานกลาง เพื่อกระตุ้นการซ่อมแซมเนื้อเยื่อ ลดการอักเสบ และบรรเทาอาการปวดเรื้อรังโดยไม่ต้องผ่าตัด เหมาะสำหรับทั้งผู้ป่วยที่มีภาวะบาดเจ็บจากการใช้งานซ้ำ และผู้ที่มีปัญหากล้ามเนื้อ-เอ็นเสื่อมจากอายุหรือโรคประจำตัว

หลักการทำงานของ Radial Shockwave

Radial Shockwave เป็นเทคนิคการรักษาที่ใช้คลื่นกระแทกเชิงกล (Mechanical pressure waves) ซึ่งมีความดันสูงและเพิ่มขึ้นอย่างรวดเร็ว จากนั้นลดลงในระยะเวลาสั้น ๆ โดยพลังงานของคลื่นจะถูกส่งผ่านหัวอุปกรณ์ไปยังผิวหนังและแพร่กระจายเข้าสู่ชั้นเนื้อเยื่ออ่อนในลักษณะรัศมี (Radial propagation)

การทำงานของ Radial Shockwave มีผลต่อร่างกายหลายด้าน ไม่ว่าจะเป็น

• การกระตุ้นการสร้างเส้นเลือดใหม่ (Neovascularization) ช่วยเพิ่มการไหลเวียนเลือดและการนำสารอาหารเข้าสู่เนื้อเยื่อ
• การกระตุ้นการสร้างคอลลาเจน (Collagen synthesis) เพื่อซ่อมแซมเอ็นและพังผืด
• การกระตุ้นเมแทบอลิซึมในเซลล์ (Cellular metabolism activation) ทำให้กระบวนการซ่อมแซมเนื้อเยื่อเกิดเร็วขึ้น
• การยับยั้งการส่งสัญญาณความเจ็บปวด (Pain modulation) โดยลดความไวของเส้นประสาทรับความรู้สึกและการหลั่งสารสื่อประสาทที่เกี่ยวข้องกับการอักเสบ

ประโยชน์ของ Radial Shockwave

• ลดอาการปวดเรื้อรัง โดยเฉพาะในผู้ป่วยที่ไม่ตอบสนองต่อการรักษาแบบอนุรักษ์นิยม (Conservative treatment) เช่น กายภาพบำบัดทั่วไป การใช้ยา หรือการพักฟื้นเองตามธรรมชาติ
• เพิ่มการไหลเวียนเลือดเฉพาะที่ ส่งเสริมกระบวนการสมานแผลของเนื้อเยื่ออ่อนและเส้นเอ็น
• เพิ่มช่วงการเคลื่อนไหวของข้อ (Range of motion) โดยลดพังผืดและการยึดติดของเนื้อเยื่อ
• เร่งกระบวนการฟื้นฟูหลังการบาดเจ็บ ลดระยะเวลาการกลับไปใช้งานร่างกายได้อย่างเต็มที่
• สลายหินปูนในเส้นเอ็นและกล้ามเนื้อ ซึ่งช่วยลดแรงตึงและความเจ็บปวดได้

ข้อบ่งชี้ในการใช้ Radial Shockwave เหมาะกับเคสประเภทไหน

Radial Shockwave เหมาะสำหรับการรักษาภาวะดังต่อไปนี้

• เอ็นและจุดเกาะเอ็นอักเสบเรื้อรัง เช่น โรคเอ็นข้อศอกทางด้านนอกอักเสบ (Lateral epicondylitis หรือ Tennis elbow), โรคเอ็นข้อศอกด้านในอักเสบ (Medial epicondylitis หรือ Golfer’s elbow) และ ภาวะเอ็นร้อยหวายอักเสบ (Achilles tendinopathy)
• พังผืดใต้ฝ่าเท้าอักเสบ (Plantar fasciitis)
• ไหล่ติดจากหินปูนเกาะเอ็น (Calcific tendinitis of the shoulder)
• กล้ามเนื้อและพังผืดตึงเรื้อรัง (Myofascial pain syndrome)
• ปวดหลังส่วนล่างเรื้อรัง (Chronic low back pain) จากภาวะกล้ามเนื้อเกร็งหรือการใช้งานซ้ำ
• บาดเจ็บจากการเล่นกีฬา (Overuse injuries)

Radial Shockwave เหมาะกับอาการผู้ป่วยระยะไหน

โดยทั่วไป Radial Shockwave เหมาะกับผู้ป่วยในระยะกึ่งเฉียบพลัน (Subacute phase) และ ระยะเรื้อรัง (Chronic phase) ที่มีการอักเสบคงค้างหรือพังผืดในเนื้อเยื่อ

ในระยะเฉียบพลัน (Acute phase) ที่มีอาการบวม แดง และเจ็บรุนแรง ควรชะลอการใช้ Radial Shockwave ไปก่อนจนกว่าการอักเสบจะทุเลาลง เพื่อลดความเสี่ยงต่อการกระตุ้นการอักเสบเพิ่มขึ้น นั่นเอง

ความรู้สึกขณะรักษาด้วย Radial Shockwave

ระหว่างทำการรักษาด้วย Radial Shockwave ผู้ป่วยมักรู้สึกถึงแรงกระแทกเป็นจังหวะอย่างต่อเนื่อง ซึ่งอาจมีความรู้สึกเจ็บหรือเสียวลึกในระดับที่ทนได้ โดยความรู้สึกนี้เกิดมาจากการกระตุ้นปลายประสาทและการสั่นสะเทือนของเนื้อเยื่อ

และหลังทำเสร็จอาจมีปวดตื้อหรือรู้สึกตึงบริเวณที่รักษา ซึ่งมักหายไปภายใน 24–48 ชั่วโมง และถือเป็นปฏิกิริยาปกติของกระบวนการฟื้นฟู

ข้อห้ามและข้อควรระวังในการรักษาด้วย Radial Shockwave

แม้ Radial Shockwave จะมีความปลอดภัยสูง แต่ควรหลีกเลี่ยงในกรณีดังต่อไปนี้

• ผู้ป่วยที่มีภาวะเลือดออกง่าย (Bleeding disorders) หรือกำลังใช้ยาต้านการแข็งตัวของเลือด
• บริเวณที่มีเนื้องอกหรือมะเร็ง (Malignancy)
• พื้นที่ที่มีการติดเชื้อเฉียบพลันหรือมีแผลเปิด
• เด็กและวัยรุ่นที่กระดูกยังไม่ปิดสนิท
• ผู้ที่มีเครื่องกระตุ้นหัวใจ (Pacemaker) ควรปรึกษาแพทย์ก่อนทำ
• หญิงตั้งครรภ์ โดยเฉพาะบริเวณหน้าท้องและเอว

ระยะเวลาในการรักษาด้วย Radial Shockwave

แนวทางปฏิบัติโดยทั่วไป คือ การทำ Radial Shockwave จะเป็นสัปดาห์ละ 1 ครั้ง ต่อเนื่อง 3–6 ครั้ง ขึ้นกับชนิดของโรคและการตอบสนองของผู้ป่วย

โดยผู้ป่วยบางรายอาจรู้สึกดีขึ้นหลังทำเพียง 1–2 ครั้ง แต่เพื่อผลลัพธ์ที่ยั่งยืนควรทำให้ครบตามแผนที่แพทย์และนักกายภาพบำบัดกำหนด และอาจควบคู่ไปกับการยืดเหยียด การฝึกกล้ามเนื้อ และการปรับท่าทาง

สรุป

Radial Shockwave เป็นเทคโนโลยีทางเวชศาสตร์ฟื้นฟูที่มีประสิทธิภาพ ปลอดภัย และได้รับการยอมรับทางวิชาการ เหมาะสำหรับผู้ป่วยที่มีอาการปวดเรื้อรังหรือการบาดเจ็บจากการใช้งานซ้ำ ซึ่งไม่ตอบสนองต่อการรักษาแบบอนุรักษ์นิยม การเลือกใช้ควรอยู่ภายใต้การประเมินของแพทย์เวชศาสตร์ฟื้นฟูและนักกายภาพบำบัด เพื่อให้ได้ผลลัพธ์สูงสุด ลดความเสี่ยง และส่งเสริมการกลับมาใช้ชีวิตประจำวันอย่างมีคุณภาพ