ทารกแรกเกิดที่มีน้ำหนักน้อยกว่า 2500 กรัม ซึ่งรวมทั้งทารกที่คลอดก่อนกำหนด คืออายุครรภ์น้อยกว่า 37 สัปดาห์ และทารกครบกำหนดคือ มีอายุครรภ์ระหว่าง 37-42 สัปดาห์
สาเหตุจากมารดา ได้แก่
- มารดาอายุน้อยกว่า 18 ปี หรือมากกว่า 35 ปี
- การติดเชื้อระหว่างตั้งครรภ์ เช่น โรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์ (ซิฟิลิส, เริม ) ทางเดินปัสสาวะอักเสบ ไส้ติ่งอักเสบ เป็นต้น
- มารดามีโรคประจำตัว เช่น โรคหัวใจ โรคเบาหวาน เป็นต้น
- ภาวะแทรกซ้อนจากการตั้งครรภ์ เช่น ภาวะครรภ์เป็นพิษ
- พฤติกรรมเสี่ยง เช่น การสูบบุหรี่หรือใกล้ชิดคนสูบบุหรี่ การดื่มแอลกอฮอล์ เป็นต้น
- ภาวะทุพโภชนาการ
- การตั้งครรภ์เสี่ยง เช่น ครรภ์แฝด
- ประวัติมีบุตรน้ำหนักตัวน้อยมาก่อน
- ความผิดปกติของมดลูกหรือปากมดลูก
- น้ำเดินก่อนคลอด
- มีภาวะเลือดข้นขณะตั้งครรภ์
สาเหตุจากตัวทารกเอง ได้แก่
- การติดเชื้อในครรภ์ เช่น หัดเยอรมัน ซิฟิลิส
- ความผิดปกติของโครโมโซมร่างกาย
- ความพิการแต่กำเนิด
ปัญหาที่พบเมื่อทารกแรกเกิดมีน้ำหนักตัวน้อย
- ระบบทางเดินหายใจของทารกที่มีน้ำหนักตัวน้อย โดยเฉพาะทารกคลอดก่อนกำหนด ที่ปอดอาจจะยังเจริญเติบโตได้ไม่เต็มที่ ทำให้มีภาวะหายใจลำบากตั้งแต่แรกเกิดได้
- การควบคุมอุณหภูมิของร่างกาย เนื่องจากทารกมีผิวหนังค่อนข้างบาง ไขมันใต้ผิวหนังน้อย ทำให้สูญเสียความร้อนได้มาก เกิดภาวะตัวเย็นได้ง่าย
- ระบบทางเดินอาหารยังพัฒนาไม่เต็มที่ ทำให้การย่อยและการดูดซึมสารอาหารต่างๆได้ไม่ดี ทำให้ได้รับสารอาหารไม่เพียงพอต่อการเจริญเติบโต
- ระบบภูมิคุ้มกันของร่างกายทารกที่น้ำหนักน้อยยังพัฒนาได้ไม่เต็มที่ ทำให้เกิดการติดเชื้อได้ง่าย
- ระบบหัวใจและหลอดเลือด ความดันเลือดต่ำ จึงเสี่ยงต่อหัวใจล้มเหลวได้ง่าย
วิธีป้องกันทารกแรกเกิดน้ำหนักตัวน้อย
- คนท้องต้องรับประทานอาหารที่เหมาะสมในปริมาณที่เพียงพอ หลีกเลี่ยงปัจจัยเสี่ยงที่เป็นเหตุให้ทารกในครรภ์เจริญเติบโตช้า หลีกเลี่ยงปัจจัยเสี่ยงที่ทำให้เกิดการคลอดก่อนกำหนด หลีกเลี่ยงการทำงานหนักและต้องพักผ่อนอย่างเพียงพอ
- ที่สำคัญคือการไปฝากครรภ์ตั้งแต่อายุครรภ์น้อยๆกับสูตินรีแพทย์เพื่อรับคำแนะนำในการปฏิบัติตัวขณะตั้งครรภ์และตรวจดูความเสี่ยงต่างๆในการตั้งครรภ์ เพื่อการดูแลที่ดีและถูกต้อง
- มาฝากครรภ์สม่ำเสมอเพื่อติดตามพัฒนาการของทารกในครรภ์อย่างสม่ำเสมอ