มะเร็งต่อมลูกหมากเป็นโรคของผู้ชายที่เป็นสาเหตุการตายอันดับ 2 พบได้มากถึง 1 ใน 6 ของผู้ชายที่สูงอายุตั้งแต่ 50 ปีขึ้นไป มะเร็งต่อมลูกหมากมักจะไม่แสดงอาการแต่จะทราบได้จากการตรวจหาสารบ่งชี้มะเร็งต่อมลูกหมาก PSA
สาเหตุของการเกิดมะเร็งต่อมลูกหมากยังไม่ทราบอย่างแน่ชัด แต่น่าจะมีสาเหตุมาจากปัจจัยดังนี้
- อายุ เพราะมะเร็งต่อมลูกหมากพบได้มากในผู้ชายที่มีอายุ 50 ปี ขึ้นไป
- มีประวัติคนในครอบครัวที่เคยเป็นโรคนี้มาก่อน มีโอกาสเสี่ยงที่จะเป็นโรคนี้สูงกว่าคนทั่วไป
- คนที่สูบบุหรี่ก็มีโอกาสเป็นมะเร็งต่อมลูกหมากได้กว่าคนที่ไม่สูบบุหรี่
- การรับประทานอาหารที่มีไขมันสัตว์ หรือเนื้อสัตว์ติดมันจะมีโอกาสเสี่ยงต่อการเกิดโรคมะเร็งต่อมลูกหมากสูงกว่าปกติ
อาการทั่วไปของมะเร็งต่อมลูกหมาก
- ปัสสาวะอ่อนแรง
- ปัสสาวะบ่อยหรือต้องปัสสาวะทันทีกลั้นไม่ได้
- ปัสสาวะบ่อยในเวลากลางคืน
- ปัสสาวะลำบาก
- ไม่สามารถปัสสาวะเองได้
- มีอาการเจ็บขณะปัสสาวะ
- มีเลือดหรือหนอง ออกมาระหว่างปัสสาวะ
- ปวดหลังหรือปวดกระดูกอย่างต่อเนื่อง
แนวทางการวินิจฉัยมะเร็งต่อมลูกหมาก
เนื่องจากมะเร็งในระยะเริ่มต้นสามารถรักษาให้หายขาดได้ การตรวจเพื่อให้ได้ผลในระยะเริ่มต้นจึงมีความสำคัญ โดยทั่วไปแล้วผู้ชายที่มีอายุ 50 ปีขึ้นไปควรตรวจมะเร็งต่อมลูกหมาก โดยแพทย์เป็นประจำทุกปี หากมีประวัติญาติใกล้ชิดเป็นมะเร็งต่อมลูกหมาก ควรจะมารับการตรวจหาสารบ่งชี้มะเร็งต่อมลูกหมากทุกปี ตั้งแต่อายุ 40 ขึ้นไป การตรวจหามะเร็งต่อมลูกหมากประกอบด้วย การตรวจทางทวารหนัก และ การเจาะเลือดเพื่อหาสารบ่งชี้มะเร็ง PSA เมื่อได้ค่าพื้นฐานเหล่านี้แล้วแพทย์จะแปลผล และสามารถระบุได้ว่าผู้ป่วยรายใดมีความเสี่ยงของมะเร็งต่อมลูกหมาก
นวัตกรรมทางการแพทย์ แบบใหม่ โดยไม่ต้องผ่าตัด
มะเร็งต่อมลูกหมากในระยะเริ่มแรกที่มะเร็งยังไม่แพร่กระจายออกไปนอกต่อมลูกหมาก สามารถรักษาให้หายขาดได้ในหลายวิธีอาทิ
การผ่าตัดเอาต่อมลูกหมากออก
โดยผ่าตัดแบบเปิดหน้าท้อง หรือใช้การผ่าตัดแบบส่องกล้อง ซึ่งมีข้อดีคือ เจ็บแผลน้อย เนื่องจากเป็นแผลเจาะรู เสียเลือดน้อย ฟื้นตัวไว การตัดเลาะต่อมลูกหมากทำได้โดยละเอียดแม่นยำ เนื่องจากภาพที่ขยายจากการส่องกล้อง แต่ข้อเสียของการผ่าตัดคือ หลังผ่าตัดผู้ป่วยอาจมีอาการการควบคุมปัสสาวะสูญเสียไปชั่วคราวหรือภาวะสูญเสียความสามารถในการแข็งตัวของอวัยวะเพศ
การฉายรังสี
เข้าไปยังตำแหน่งที่เกิดมะเร็ง หรือใช้การฝังแร่เข้าไปที่บริเวณต่อมลูกหมาก วิธีนี้มีโอกาสสูญเสียความสามารถในการแข็งตัวของอวัยวะเพศน้อยกว่าการผ่าตัดเอาต่อมลูกหมากออก แต่อาจทำให้เกิดอาการอุจจาระบ่อย มีการระคายเคืองที่ทวารหนักและปัสสาวะลำบาก
การฝังแร่
เป็นอีกทางเลือกหนึ่งของการรักษามะเร็งต่อมลูกหมากที่นานาชาติให้การยอมรับว่าประสบความสำเร็จ ในการรักษาสูง
การผังแร่ (Brachytherapy) นวัตกรรมทางการแพทย์ แบบใหม่ โดยไม่ต้องผ่าตัด
การฝังแร่มะเร็งต่อมลูกหมาก (Brachytherapy) เป็นทางเลือกหนึ่งของการรักษามะเร็งต่อมลูกมากในระยะเริ่มแรกที่มีความเสี่ยงต่อการลุกลามของมะเร็งน้อย ให้ผลการรักษาเท่าเทียมการผ่าตัด แต่มีข้อดีคือไม่ต้องผ่าตัด ไม่มีภาวะแทรกซ้อน เช่น การกลั้นปัสสาวะไม่อยู่ อวัยวะเพศไม่แข็งตัว จึงพบได้น้อยกว่าการผ่าตัด
ผู้ป่วยที่เป็นมะเร็งต่อมลูกหมากมีโอกาสรักษาให้หายได้สูงถึง 85-90% หากตรวจพบในระยะเริ่มแรก และหลังจากได้รับการฝังแร่แล้ว เมื่อตรวจหาค่า PSA อีกครั้ง พบว่า ระดับPSA ของผู้ป่วยลดลง ถึงระดับปกติหรือต่ำกว่าถึง 80%
ผลจากการติดตามผู้ป่วยเป็นเวลาถึง 10 ปี พบว่าผู้ป่วยที่ได้รับการรักษาแบบ Brachytherapy สามารถดำเนินชีวิตได้ดีกว่าผู้ป่วยที่ได้รับการรักษาด้วยการฉายแสง หรือด้วยการผ่าตัด อย่างไรก็ดี แพทย์ผู้เชี่ยวชาญจะเป็นผู้อธิบายถึงทางเลือกในการรักษาแก่ผู้ป่วย เพื่อให้ได้ตัดสินใจเลือกวิธีการ ที่เหมาะสมที่สุดสำหรับตัวเอง
วิธีการ “ ฝังแร่ ”
การรักษาด้วยวิธีนี้ทำได้โดยการฝังเม็ดแร่ หรือต้นกำเนิดรังสีที่สามารถแผ่รังสีอย่างต่อเนื่องในระยะเวลาหนึ่งเข้าไปที่อวัยวะเป้าหมายเพื่อให้รังสีที่แผ่ออกมานั้นทำลายเซลล์มะเร็งโดยไม่กระทบกระเทือนอวัยวะใกล้เคียงอื่น ๆ การรักษาด้วยวิธีนี้ค่อนข้างง่าย และมีความเสี่ยงน้อย สำหรับผู้ป่วยที่มีภาวะโรคหัวใจหรือภาวะความดันผิดปกติเนื่องจากผู้ป่วยไม่เสียเลือดมาก (ไม่เกิน 20 CC.)
ขั้นตอนการฝังแร่มะเร็งต่อมลูกหมาก
ขั้นตอนที่ 1 การวัดขนาดของต่อมลูกหมาก (Volume Study)ทำโดยใช้เครื่องอัลตร้าซาวด์ตรวจวัดขนาด และตำแหน่งของต่อมลูกหมาก โดยที่ขนาด และตำแหน่งของต่อมลูกหมากที่ได้มานั้นจะมีลักษณะเป็นภาพตัดตามขวางของต่อมลูกหมากประมาณ 8 -10 ภาพ แต่ละภาพมีความห่างกัน 0.5 ซม.
ขั้นตอนที่ 2 การวางแผนวางตำแหน่ง และปริมาณ เข็ม,แร่ (Preplan) ในขั้นตอนนี้จะเป็นการวางแผนเพื่อกำหนดตำแหน่งและปริมาณของเข็ม,แร่ โดยโปรแกรมคอมพิวเตอร์จะคำนวณตำแหน่ง และปริมาณของเข็ม , แร่ ที่จะเข้าไปทำลายเซลล์มะเร็งภายในต่อมลูกหมาก โปรแกรมคอมพิวเตอร์ที่ใช้เป็นโปรแกรมที่ได้รับการยอมรับจากนานาประเทศ โดยเฉพาะเป็นโปรแกรมคอมพิวเตอร์ที่ใช้กันอย่างแพร่หลายในประเทศสหรัฐอเมริกา
ขั้นตอนที่ 3 การฝังแร่มะเร็งต่อมลูกหมาก (Brachytherapy)เมื่อได้ตำแหน่ง และปริมาณเข็ม,แร่ จากการคำนวณโดยโปรแกรมคอมพิวเตอร์ แพทย์จะใช้ Template เพื่อแทงเข็มผ่านเข้าไปในต่อมลูกหมาก และใช้เครื่องมือยิงแร่เข้าไปในตำแหน่งของเซลล์มะเร็ง ตามที่โปรแกรมคอมพิวเตอร์ได้กำหนดไว้อย่างแม่นยำ